Zainteresowanie kwestiami zero i less waste wśród Polaków spowodowane jest przyspieszającymi zmianami klimatu, wzrastającą inflacją oraz coraz szybciej kurczącymi się domowymi budżetami. Dla wielu są to jednak tylko hasła. Co Polacy wiedzą o tej filozofii, na ile świadomie i realnie wdrażają praktyki, których celem jest minimalizacja naszego wpływu na środowisko i oszczędzenie pieniędzy w portfelu? Odpowiedzi możemy znaleźć w najnowszym raporcie PAYBACK Opinion Poll.

Zero i less waste od podstaw

O co w tym wszystkim tak naprawdę chodzi? Otóż zero i less waste mają na celu zahamowanie nieprzemyślanego konsumpcjonizmu i skupienie się na odpowiedzialnym gospodarowaniu zasobami, podejmowaniu świadomych oraz racjonalnych decyzji zakupowych i ekologicznym podejściu do kwestii transportu, a także ograniczeniu produkcji odpadów. Co to oznacza w praktyce? Żyjąc w zgodzie z omawianą ideą np. kupujemy tylko te produkty, które są naprawdę potrzebne, segregujemy śmieci i optymalizujemy zużycie energii elektrycznej i wody. Ważne jest to, że zero i less waste znane jest 64 proc. ankietowanych, którzy wzięli udział w badaniu PAYBACK Opinion Poll.

- Zero waste to coś więcej niż oszczędzanie, choć w dobie inflacji ma niebagatelne znaczenie dla naszych domowych budżetów. Potwierdza to aż 92 proc.  respondentów PAYBACK, którzy zgodzili się, że bardziej świadome zakupy czy ograniczenie zużycia prądu to realna ulga dla ich portfeli. Warto jednak podkreślić, że 47 proc. ankietowanych podejmuje takie działania bez względu na inflację. W przeciwieństwie do 49 proc. konsumentów, dla których rosnące ceny stanowią ważną motywację, aby mocniej zwrócić się w kierunku zero waste - komentuje Katarzyna Grzywaczewska, Dyrektor Marketingu w PAYBACK Polska.

Co jest podstawowym i kluczowym krokiem do bycia odpowiedzialnym konsumentem? Niemarnowanie żywności. Z raportu wynika, że blisko 60 proc. osób ogranicza kupowanie jedzenia z krótkim terminem przydatności, zaś 54 proc. respondentów sprawdza na bieżąco daty ważności produktów spożywczych przechowywanych w domu, dzięki czemu lepiej planują posiłki i optymalnie organizują zawartość lodówki.

- Datę ważności konkretnych produktów podczas zakupów sprawdza aż 93 proc. z nas. Co więcej, 70 proc. ankietowanych rozumie różnice pomiędzy terminami "najlepiej spożyć przed" i "należy spożyć do". Pamiętajmy, że drugi z nich informuje nas o dacie, po upływie której zjedzenie produktu może spowodować groźne dla zdrowia konsekwencje - mówi Katarzyna Grzywaczewska.

Inną praktyką, pozwalającą na odpowiedzialne gospodarowanie jedzeniem, jest przemyślane przygotowywanie posiłków - tę czynność wskazała połowa respondentów. Pozwala to na nieprzechowywanie w lodówce resztek, które może później się wykorzysta. 48 proc. ankietowanych stara się odpowiednio przechowywać żywność, 40 proc. na bieżąco kontroluje zawartość lodówki i szafek kuchennych, a 39 proc. szykuje listę niezbędnych produktów, według której robi zakupy. Newralgicznym momentem będą nadchodzące święta Bożego Narodzenia. Z badania wynika, że aż 94 proc. respondentów planuje zrobić przemyślane zakupy i nie wyrzucać jedzenia po świętach.

Domowe zero waste

Innymi praktykami z obszaru zero i less waste są segregowanie śmieci (wskazało 80 proc. ankietowanych) oraz oszczędzanie wody i prądu (60 proc. ankietowanych). Dużo plastiku produkujemy pijąc wodę butelkowaną - dlatego też ponadto 45 proc. badanych pije wodę z kranu lub używa dzbanków filtrujących, zaś 44 proc. wybiera opakowania wielokrotnego użytku lub te z recyklingu.

- Warto podkreślić, że ponad połowa konsumentów żyjących w duchu zero waste kupuje artykuły dobrej jakości, które będą im służyć przez długi czas. Jest to jedna z głównych zasad tej idei, według której należy kupować rzadziej, ale starać się znaleźć artykuły wysokogatunkowe, niejednokrotnie z wyższej półki. Dodatkowo, 35 proc. respondentów stara się ograniczać swoje zachcianki zakupowe - komentuje Katarzyna Grzywaczewska, Dyrektor Marketingu w PAYBACK Polska.

Kolejną kwestią jest kupowanie nowych ubrań. Ponadto 32 proc. Polaków nie wyrzuca uszkodzonych rzeczy, tylko naprawia je lub znajduje dla nich inne zastosowanie, zaś 31 proc. kupuje przedmioty i ubrania z drugiej ręki.

Można zadać sobie pytanie, czy te wszystkie działania odciążają nasze domowe budżety? Jeden na trzech ankietowanych jest w stanie oszacować przybliżoną miesięczną kwotę, którą oszczędza dzięki zero waste. W przypadku 41 proc. badanych z tej grupy, kwota ta oscyluje między 101 a 300 zł w skali miesiąca.

Badanie PAYBACK Opinion Poll pokazuje, że zdecydowana większość (85 proc.) konsumentów docenia działania zero waste, które podejmują różne marki. Wśród tych najlepiej ocenianych pierwsze miejsce zajęły przeceny produktów z krótkim terminem ważności - wskazało je 55 proc. ankietowanych. Na kolejnych miejscach znalazły się bardziej ekologiczne opakowania produktów (32 proc.), wyznaczanie miejsc, w których można oddać butelki do recyklingu (31 proc.) i rabat cenowy przy zakupie produktu, np. kawy, z własnym opakowaniem (27 proc.).